Akute: I referohet një sëmundjeje që fillon papritur dhe/ose përparon shpejt.
Kronike: i referohet një sëmundjeje që përparon ngadalë.
Allogjenike: i referohet gjakut, qelizave burimore, palcës së kockave ose indeve të tjera që transferohen nga një person në tjetrin.
Anemia: një gjendje e gjakut në të cilën një person ose nuk ka mjaftueshëm qeliza të kuqe të gjakut ose ka qeliza të kuqe të gjakut që nuk funksionojnë siç duhet.
Antikoagulant: një medikament që parandalon mpiksjen së gjakut.
Autolog: i referohet gjakut ose indeve të tjera që merren nga trupi i vete personit te cilit I transferohen.
Çrregullimet e gjakderdhjes: problemi klinik që rezulton kur gjaku nuk mpikset siç duhet.
Gjaku: lëngu i specializuar në trupin tuaj që ka shumë funksione, duke përfshirë transportimin e oksigjenit dhe lëndëve ushqyese në inde të tjera, formimin e koagulave në përgjigje të demtimit dhe mbajtjen e qelizave mbrojtëse dhe antitrupave që luftojnë infeksionin.
Bankimi i gjakut: procesi i mbledhjes, ndarjes dhe ruajtjes së produkteve të gjakut.
Kanceret e gjakut: një gjendje (e njohur edhe si një tumor malinj hematologjik) që mund të prekë gjakun, palcën e kockave ose nyjet limfatike. Prodhimi dhe funksioni normal i gjakut zakonisht ndërpritet nga rritja e pakontrolluar e një lloji jonormal të qelizave të gjakut.
Gjaku ne lamë: fleta e xhamit në të cilën mjekët shikojnë qelizat e gjakut nën mikroskop për të përcaktuar nëse pamja dhe numri i tyre janë normale.
Transfuzion gjaku: një procedurë në të cilën gjaku i mbledhur nga një dhurues vullnetar transferohet te një person tjetër.
Palca e kockave: indi i butë, brenda kockave, ku prodhohen qelizat e gjakut.
Transplanti i palcës së kockave: procedura e transferimit te qelizave të shëndetshme burimore të palcës kockore tek një person, palca e kockave te të cilit është me semundje ose është dëmtuar nga kimioterapia ose rrezatimi.
Kancer: një rritje jonormale dhe e pakontrolluar e qelizave.
Terapia e qelizave T të receptorit te antigjenit kimerik (CAR): një imunoterapi antineoplazike ku qelizat imune primare të pacientit (qelizat T) mblidhen, ri-inxhinierohen për të sulmuar proteina specifike në sipërfaqen e qelizave kancerogjene, dhe rifuten përsëri në sistemin imunitar të pacientit.
Kimioterapia: një trajtim mjekësor për shkatërrimin e qelizave të kancerit.
Studim klinik: një studim kërkimor që përfshin vullnetarë njerëzorë për të vlerësuar mënyra të reja për të parandaluar, diagnostikuar, menaxhuar ose trajtuar problemet ose sëmundjet mjekësore.
Mpiksje (tromb): një grumbull trombocitesh dhe proteinash (e njohur gjithashtu si tromb) që formojnë një tape në vendin e demtuar te një ene gjaku për të parandaluar gjakderdhjen e tepërt. Një mpiksje mund të formohet gjithashtu brenda një ene gjaku dhe të bllokojë atë enë, procesi quhet trombozë ose mpiksje gjaku.
Koagulimi: procesi me të cilin gjaku mpikset.
Gjaku komplet: një test që jep informacion për llojet dhe numrin e qelizave në gjakun e dikujt; profesionistët e kujdesit shëndetësor i përdorin gjetjet për të diagnostikuar sëmundje të ndryshme.
Qelizat staminale të gjakut të kordonit: qeliza gjaku nga kordoni i kërthizës, të mbledhura nga placenta pas lindjes së foshnjës dhe të ndarë nga nëna, që kanë vetinë unike të vetëpërtëritjes si dhe aftësinë për t’u zhvilluar në lloje të tjera qelizash; ato mund të përdoren në transplantimin e qelizave staminale.
Eritrociti: i quajtur edhe qeliza e kuqe e gjakut; roli kryesor i së cilës është të bartë proteinën e hemoglobinës që transporton oksigjenin nga mushkëritë në pjesën tjetër të trupit.
Eritropoetina: një hormon i prodhuar kryesisht nga veshkat që kontrollon prodhimin e qelizave të kuqe të gjakut.
Eozinofil: një lloj qelize e bardhë e gjakut që ndërmjetëson reaksionet alergjike dhe mbron trupin nga infeksioni nga parazitët dhe bakteret.
Faktor: një proteinë në gjak që nevojitet për të formuar një koagul. Janë 13 faktorë të koagulimit.
Ferritin: një formë hekuri që ruhet në mëlçi dhe lirohet sipas nevojës për të krijuar qeliza të reja të kuqe të gjakut.
Granulocitet: një lloj i qelizave të bardha të gjakut që përfshin neutrofilet, eozinofilet dhe bazofilet.
Hematokriti: përqindja e vëllimit të përgjithshëm të gjakut që përbëhet nga qelizat e kuqe të gjakut; shkurt Hct.
Malinjiteti hematologjik: sëmundjet (e njohura edhe si kancer gjaku) që prekin gjakun, palcën e kockave ose nyjet limfatike në të cilat prodhimi dhe funksioni normal i gjakut ndërpritet nga rritja e pakontrolluar e një lloji anormal të qelizave të gjakut.
Hematolog: një mjek i specializuar në kërkimin, diagnostikimin dhe trajtimin e çrregullimeve të gjakut.
Hematologjia: shkenca që merret me studimin e gjakut dhe indeve gjakformuese dhe sëmundjeve që prekin këto organe.
Hematopoieza: procesi që zhvillohet në palcën e kockës dhe me anë të së cilës trupi prodhon qeliza të reja gjaku.
Qeliza staminale hematopoietike: një qelizë që mund të riprodhojë vetveten dhe të diferencohet në çdo lloj qelize gjaku; shkurtimisht HSC.
Idiopatike: i referohet një sëmundjeje ose gjendjeje pa një shkak të njohur.
Hemoliza intravaskulare: një gjendje në të cilën qelizat e kuqe të gjakut shpërbëhen në qarkullimin e gjakut.
Leukemia: një lloj kanceri në gjak dhe palcën e kockave që shkaktohet nga prodhimi i leukociteve anormale të gjakut.
Leukocitet: një lloj qelize (e njohur edhe si qelizë e bardhë e gjakut ose WBC) në gjak që është kryesisht përgjegjëse për mbrojtjen e trupit nga infeksioni; ekzistojnë pesë lloje kryesore të qelizave të bardha të gjakut (neutrofilet, bazofilet, eozinofilet, limfocitet, dhe monocitet), secila me veti dhe funksione të veçanta.
Nyjet limfatike: organe të vogla në të gjithë trupin që luajnë një rol në sistemin imunitar duke filtruar grimcat e huaja, të tilla si viruset dhe bakteret.
Limfocitet: një lloj i qelizave të bardha të gjakut që luan një rol në sistemin imunitar; ekzistojnë dy popullata kryesore të këtyre qelizave: limfocitet T, të cilat ndihmojnë në rregullimin e funksionit të qelizave të tjera imune dhe sulmojnë drejtpërdrejt qelizat dhe tumoret e infektuara, dhe limfocitet B, të cilat prodhojnë antitrupa.
Limfoma: një lloj kanceri i gjakut që shfaqet kur limfocitet jonormale shumohen dhe grumbullohen në nyjet limfatike dhe inde të tjera, duke dëmtuar funksionin e sistemit imunitar të trupit.
Malinje: i referohet një tumori ose sëmundjeje kanceroze që mund të përhapet ose të japë metastaza në pjesë të tjera të trupit.
Myeloma multiple: një kancer i qelizave plazmatike (qelizat e bardha të gjakut që prodhojnë antitrupa kundër sëmundjeve dhe infeksioneve).
Neutropenia: një numër i ulët granulocitesh (qeliza të bardha të gjakut që luftojnë infeksionin).
Neutrofil: lloji më i zakonshëm i qelizave të bardha të gjakut, i cili ndihmon trupin të luftojë infeksionin.
Gjaku periferik: gjaku që qarkullon nëpër enët e gjakut dhe zemrën e trupit.
Qelizat staminale të gjakut periferik: qeliza të rralla në gjakun periferik që kanë vetinë unike të vetë-ripërtëritjes, si dhe aftësinë për t’u zhvilluar në lloje të tjera qelizash; këto qeliza mund të rriten dhe të përdoren si burim qelizash për transplantin e qelizave staminale.
Plazma: komponenti i lëngshëm i gjakut që transporton qelizat e gjakut në të gjithë trupin së bashku me lëndët ushqyese, produktet e mbeturinave, antitrupat, proteinat dhe lajmëtarët kimikë si hormonet.
Qeliza plazmatike: një lloj i qelizave të bardha të gjakut që prodhon antitrupa që luftojnë sëmundjet dhe infeksionet.
Trombocitet: një fragment i vogël qelizor i përfshirë në procesin e koagulimit të gjakut.
Numërimi i trombociteve: pjesë e numërimit të plotë të gjakut, një test gjaku që përdoret për të vlerësuar gjakderdhjen dhe çrregullimet e koagulimit.
Anemia drepanocitare: një çrregullim gjaku i trashëguar i lindur i karakterizuar nga një lloj i ndryshëm hemoglobine që bën që qelizat e kuqe të gjakut të bëhen të ngurtë dhe në formë drapëri.
Qeliza staminale: një qelizë që ka vetinë unike të vetë-ripërtëritjes, si dhe aftësinë për t’u zhvilluar në lloje të tjera qelizash të specializuara, si qelizat e gjakut.
Limfocitet T: një lloj i qelizave të bardha të gjakut (i njohur gjithashtu si qelizë T) që ndihmon në mbrojtjen e trupit kundër infeksioneve dhe kancerit; disa qeliza T gjithashtu mund të lëshojnë substanca për të tërhequr qelizat e tjera të bardha të gjakut dhe mund të rregullojnë aktivitetin e qelizave të tjera imune.
Terapi target: një lloj trajtimi që shkatërron qelizat e kancerit pa dëmtuar qelizat normale.
Talasemia: një çrregullim kongjenital i trashëguar i gjakut që rezulton në uljen e prodhimit të hemoglobinës dhe rruazave të kuqe të gjakut.
Transferrinë: një proteinë që lidhet me hekurin në qarkullimin e gjakut dhe e dërgon atë në mëlçi.
Tumor: një masë anormale qelizash, të cilat mund të jenë kanceroze ose beninje.
Sëmundja von Willebrand: një çrregullim gjakderdhjeje i shkaktuar nga një ulje ose fuksion jonormal i faktorit von Willebrand, një proteinë gjaku që ndihmon gjakun të mpikset; mund të jetë e trashëguar ose e fituar.
