Sindroma e vezores policistike (PCOS) është një gjendje endokrine e karakterizuar nga prania e vezoreve të zmadhuara dhe mikropoliciste. Gjatë fazës folikulare të ciklit menstrual, e cila pason fazën e menstruacioneve aktuale, folikulat, qeset e vogla që përmbajnë një vezë, piqen brenda vezoreve. Në gratë e moshës së lindjes së fëmijëve, një nga këto folikuj duhet të shpërthejë për të lëshuar vezën e nevojshme për fekondim; te gratë me sindromën e vezores policistike (rreth 5-10%) kjo nuk ndodh: folikuli mbetet i pashpërthyer në formën e një kisti të vogël.
Shkaqet:
Sindroma e vezores mikropoliciste ka një origjinë multifaktoriale, por shkaktari i drejtpërdrejtë i sëmundjes nuk dihet deri më sot. E sigurt është se ata që vuajnë prej tij kanë nivele të larta të androgjeneve për shkak të ndryshimeve hormonale që ndikojnë në hormonin luteinizues (LH) dhe hormonin stimulues të folikulit (FSH). Në veçanti, ekzistojnë:
- Nivele të ngritura të LH, të cilat prodhojnë estrogjen dhe progesteron tek femrat ndërsa testosterone tek meshkujt.
- Nivelet e ulëta të FSH, të cilat tek femrat kanë për detyrë maturimin e folikulit dhe stimulimin e prodhimit të estrogjenit ndërsa tek meshkujt kontribuojnë në maturimin e spermatozoideve.
- Raporti i ndryshuar FSH/LH rrit nivelin e androgjenëve dhe shkakton vështirësi ovuluese përveç simptomave të tjera të përshkruara më poshtë.
Simptomat:
Simptomat e sindromës së vezores policistike (PCOS) lidhen në thelb me nivelin e lartë të androgjeneve dhe përbëhen nga:
Ndryshimet në ciklin menstrual (dhe nganjëherë amenorrhea, d.m.th. mungesa e menstruacioneve);
- Akne dhe lëkurë seborrheike;
- Hirsutizmi (prania e qimeve në zonat tipike mashkullore);
- Infertiliteti.
Këto simptoma mund të përkeqësohen te gratë obeze, një gjendje e pranishme në afërsisht 40% të pacientëve me PCOS.
Diagnoza:
Diagnoza e sindromës së vezores policistike bëhet nga gjinekologu në bazë të tre elementeve:
- Ekzaminimi klinik për të vlerësuar karakteristikat e ciklit menstrual, historinë riprodhuese të pacientit dhe çdo shenjë të hiperandrogjenizmit;
- Ultratinguj transvaginal për të kontrolluar pamjen e vezoreve, madhësinë e tyre dhe praninë e folikulave;
- Analizat e hormoneve.
Mjekimi:
Trajtimi i ofruar në rastin e sindromës së vezores policistike varet nga karakteristikat e pacientit. Një pilulë kontraceptive shpesh përshkruhet për të kufizuar prodhimin e androgjeneve dhe për të rregulluar ciklin, për të ulur aknet dhe prodhimin e tepërt të sebumit, për të kufizuar hirsutizmin. Megjithatë, nëse gratë me PCSO janë të etur për të mbetur shtatzënë, është e mundur të përshkruhet një terapi që synon nxitjen e ovulacionit spontan.
