Keqformimet arteriovenoze (AVM) janë keqformime të lidhjes midis venave dhe arterieve të pranishme që nga lindja. Kjo patologji vaskulare e sistemit nervor shfaqet si një ndërthurje e enëve jonormale të zgjeruara (nidus), e cila çon në rrjedhjen e gjakut arterial në vena (pa shtrat kapilarësh të ndërthurur) dhe në rrezikun e këputjes së murit venoz, pikërisht për shkak të ndaj prurjes së lartë që krijohet.
Kjo lloj patologjie ndodhet në korteksin cerebral dhe në lëndën e bardhë dhe është mjaft e rrallë. Nëse këputja ndodh në një venë sipërfaqësore, do të ndodhë hemorragji subaraknoidale; ndërsa nëse ruptura ndodh në një zonë më të thellë do të ndodhë hemorragjia intraparenkimale.
Simptomat:
Kjo patologji në përgjithësi mbetet asimptomatike për një kohë të gjatë, pavarësisht se është e pranishme që nga lindja. Simptomat zakonisht shfaqen para moshës 40 (64%), më shpesh tek meshkujt.
Keqformimet arteriovenoze mund të ndodhin me:
- Gjakderdhje: rreziku mesatar i gjakderdhjes është 2-4% në vit, në varësi të shkallës së AVM, me një rrezik shumë më të lartë të rigjakderdhjes,
- Konvulsione, në pacientët që zakonisht kanë AVM të mëdha,
- Dhimbje koke (20% e rasteve),
- Deficit neurologjik, në rast se masa e keqformimit është shumë e madhe ose AVM nxjerr gjak nga zonat përreth të trurit.
Diagnoza:
Për përcaktimin e diagnozës është parashikuar rezonanca magnetike cerebrale dhe angio-rezonanca që nxjerrin në pah keqformimin. Për më tepër, mjeti më i mirë për të identifikuar strukturën e AVM është angiografia.
AVM-të klasifikohen sipas madhësisë, vendndodhjes dhe modelit të kullimit venoz (klasifikimi Spetzler-Martin). Në bazë të këtij klasifikimi, çdo AVM i caktohet një notë, e cila mund të ndryshojë nga 0 në 5 dhe korrespondon me një rrezik në rritje të deficitit neurologjik.
Mjekimi:
Pasi të jetë konstatuar diagnoza e AVM, bazuar në pozicionin e saj, mund të sugjerohen metodat e mëposhtme të trajtimit:
- Operacion mikrokirurgjik, nëpërmjet të cilit eliminohen enët jo-normale;
- Trajtim endovaskular, nëpërmjet të cilit bllokohet qarkullimi i gjakut, në mënyrë që të kthehet në qarkullimin normal të gjakut. Vetëm trajtimi endovaskular është përgjithësisht i pamjaftueshëm për të arritur mbylljen e plotë të AVM;
- Radiokirurgjia stereotaktike, Gamma-Knife, zgjidhëse dhe efektive në 80% të rasteve. Eliminimi radiokirurgjik i AVM kërkon një periudhë prej 1 deri në 3 vjet. Efektet anësore janë të kufizuara. Kjo metodë, e përdorur fillimisht vetëm për keqformime të vogla (2-3 cm me diametër maksimal), tani, kur është e mundur, preferohet nga operacioni edhe në rastin e lezioneve voluminoze, të cilat trajtohen në disa seanca.
