Edema makulare është një sëmundje e syrit që shfaqet si pasojë e rrjedhjes së lëngjeve nga enët e gjakut që përbëjnë makulën, ose pjesën qendrore të retinës. Rrjedhja e këtij lëngu shkakton enjtje dhe trashje të vetë makulës, duke shkaktuar për pasojë probleme me shikimin.
Ekzistojnë dy lloje të edemës makulare: edema makulare cistoide dhe edema makulare diabetike.
- Edema makulare cistoide karakterizohet nga prania e cisteve të mbushura me lëng;
- Edema makulare diabetike karakterizohet nga rrjedhja e lëngjeve nga kapilarët retino-makular dhe prek kryesisht individët me diabet.
Rrjedhja e lëngjeve nga enët e gjakut mund të shkaktohet nga disa faktorë, duke përfshirë: operacionin e pasuksesshëm të syrit, traumën e kokës së syrit, diabetin, pleqërinë, uveitin e patrajtuar, etj. Edema makulare mund të shkaktohet edhe nga disa komplikime që kanë të bëjnë me retinë, si p.sh. okluzion venoz ose retinopati. Në varësi të shkaqeve që e përcaktojnë, edema makulare mund të prekë vetëm njërin sy (njëanshëm) ose të dy sytë (dypalësh).
Simptomat:
Edema makulare është përgjithësisht pa dhimbje dhe mund të shoqërohet me simptoma të tilla si:
- Shikim i turbullt;
- Shtrembërim i shikimit qendror;
- Vizion i dëmtuar i ngjyrave;
- Përkeqësim dhe humbje të shikimit;
- Vizioni i trupave fluturues dhe ndezjet e dritës.
Diagnoza:
Diagnoza e edemës makulare bëhet gjatë një ekzaminimi normal të syrit, gjatë të cilit në përgjithësi kryhen testet e mëposhtme:
- Ekzaminimi i fundusit që lejon analizimin e strukturave të brendshme të kokës së syrit, dhe për rrjedhojë edhe të retinës dhe makulës;
- Tomografia optike e kompjuterizuar (OCT) e cila ofron skanime jashtëzakonisht të sakta të kornesë, retinës, makulës dhe nervit optik duke treguar qartë nëse makula është e fryrë dhe nëse ka një akumulim jonormal të lëngjeve;
- Fluorangiografia e retinës që lejon identifikimin dhe analizimin e patologjive vaskulare të syrit përmes një procedure fotografike që gjeneron korniza përmes të cilave është e mundur të kuptohet se cilat enë gjaku humbasin lëngun dhe në çfarë mase e humbasin atë.
Mjekimi:
Me përjashtim të rasteve kur problemi nuk bën regres spontanisht brenda gjashtë muajve nga fillimi i tij, edema makulare mund të trajtohet me terapi medikamentoze ose kirurgji me lazer. Terapitë farmakologjike ndryshojnë sipas llojit të edemës nga e cila është prekur (diabetike ose cistoide). Në rast të edemës makulare diabetike, ne zakonisht ndërhyjmë me injeksione intravitreale të barnave anti-VEGF që lejojnë të bllokojnë zhvillimin e enëve të tjera jonormale të gjakut. Injeksionet kryhen nën anestezi lokale, në mënyrë që të mos shkaktojnë dhimbje tek pacienti dhe, nëse kryhen vazhdimisht me kalimin e kohës, garantojnë një rikuperim të jashtëzakonshëm të aftësive vizuale.
